Πώς εξελίσσεται η προσπάθεια προσέλκυσης ξένων οπτικοακουστικών παραγωγών και ενίσχυσης των εγχώριων παραγωγών στην Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια, μετά και την θέσπιση χρηματοδοτικών κινήτρων που διαχειρίζεται το ΕΚΟΜΕ; Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες για την εξασφάλιση μόνιμων υποδομών στη χώρα στον κλάδο της οπτικοακουστικής παραγωγής; Με όχημα την ενίσχυση του επενδυτικού προφίλ της χώρας και έχοντας την εμπειρία κοινών δράσεων σε διεθνείς διοργανώσεις, ΕΚΟΜΕ και Enterprise Greece ένωσαν τις δυνάμεις τους συνδιοργανώνοντας το πάνελ: “Η ανάπτυξη της οπτικοακουστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα: δημιουργία υποδομών, παραγωγή περιεχομένου και διεθνής εξωστρέφεια”, στις 12/9 στο πλαίσιο της 69ης ΔΕΘ, αναδεικνύοντας τα σημαντικότερα ζητήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη του εγχώριου οπτικοακουστικού κλάδου, απευθυνόμενοι στους κυριότερους εκπροσώπους της αγοράς. Τα βασικά μηνύματα των τοποθετήσεων παρουσιάζονται στο κείμενο που ακολουθεί.

Το ΕΚΟΜΕ, χάρη στο έργο προσέλκυσης οπτικοακουστικών παραγωγών μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων cash rebate και tax relief και με την υποστήριξη της Πολιτείας, πέτυχε την αναγέννηση του οπτικοακουστικού κλάδου στην Ελλάδα μέσα σε διάστημα μικρότερο των 5 ετών, αναδεικνύοντας τη χώρα ως έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς για γυρίσματα παγκοσμίως και οδηγώντας την εγχώρια παραγωγή ο/α έργων σε ραγδαία αύξηση. Το πιο χαρακτηριστικό φαινόμενο στα αποτελέσματα αυτής της 5ετούς παρουσίας του ΕΚΟΜΕ στο χώρο είναι: η εξάλειψη της ανεργίας στον κλάδο, η αναβάθμιση των εγχώριων παραγωγών και η σημαντική εισροή κεφαλαίων με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους κλάδους της εγχώριας οικονομίας. Παράλληλα, το ΕΚΟΜΕ συνέβαλε στη δημιουργία μόνιμων υποδομών για την δημιουργία οπτικοακουστικών έργων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, χάρη στην υλοποίηση του έργου “Ίδρυση και λειτουργία Εθνικού Δικτύου Γραφείων Διευκόλυνσης Οπτικοακουστικών Παραγωγών – Film Offices”, γεγονός που εξασφάλισε την υποστήριξη των έργων με την συνεχή παροχή υπηρεσιών από την πλευρά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη συνεργειών και κοινού οράματος για την δημιουργία ενός ακμάζοντος οικοσυστήματος, το ΕΚΟΜΕ στηρίζει κάθε προσπάθεια που έχει στόχο την εξωστρέφεια και την ανάδειξη του brand Ελλάδα στη διεθνή αγορά.

Η Ελληνική Εταιρία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου -Enterprise Greece, που προβάλλει και στηρίζει τις σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες της Ελλάδας προωθώντας παράλληλα τις υψηλής ποιότητας υπηρεσίες της χώρας στο εξωτερικό, αποτελεί ιδανικό συμπαραστάτη στην αναζήτηση των επόμενων κινήσεων προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μακροχρόνια ανάπτυξη στον οπτικοακουστικό κλάδο στη χώρα. Με δεδομένη την καταγραφή εντυπωσιακής αύξησης των ξένων άμεσων επενδύσεων στην Ελλάδα το 2021, το Enterprise Greece συνεχίζει τις προσπάθειες για προσέλκυση επενδύσεων στρατηγικού χαρακτήρα σε όσους περισσότερους τομείς είναι εφικτό, με βασική επιδίωξη την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση της απασχόλησης.

Στην εκδήλωση, που στέφθηκε με αξιοσημείωτη επιτυχία, έμπειροι επαγγελματίες της οπτικοακουστικής αγοράς έδωσαν απαντήσεις για το παρόν και το μέλλον του οπτικοακουστικού κλάδου, ανέδειξαν τις αδυναμίες που εξακολουθούν να υφίστανται στην Ελλάδα και έκαναν προτάσεις με στόχο την δημιουργία ενός ακμάζοντος και υγιούς οικοσυστήματος σε μακροχρόνιο ορίζοντα.

Το πάνελ συντόνισε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΚΟΜΕ κ. Πάνος Κουάνης, με την παρουσία των:
Μπέτυ Αλεξανδροπούλου, Εντεταλμένη Σύμβουλος, Εκτελεστικό μέλος Διοικητικού Συμβουλίου, Enterprise Greece
Γιάννης Καλαφάτης, Δ/νων Σύμβουλος, Nu Boyana Hellenic Studios – York Studios, York Films
Γιάννης Καραγιάννης, Δ/νων Σύμβουλος, Kapa Studios – JK Productions
Στέλιος Κοτιώνης, Δ/νων Σύμβουλος, FOSS Productions
Στρατής Λιαρέλλης, Εντεταλμένος Σύμβουλος Διοίκησης, ΑΝΤΕΝΝΑ Group
Joseph Samaan, Πρόεδρος, Tanweer Group
Ανδρέας Τσιλιφώνης, Παραγωγός, CENTRAL ATHENS Productions

Αναλυτικά τα βιογραφικά των ομιλητών εδώ.

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν οι:
Κώστας Φραγκογιάννης, Υφυπουργός Οικονομικής Διπλωματίας και Εξωστρέφειας
Σταύρος Καλαφάτης, Υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας- Θράκης
Αλέξανδρος Θάνος, Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
Μάκης Κυριζίδης, αντιδήμαρχος τεχνικών έργων Δήμου Θεσσαλονίκης
Μαρίνος Γιαννόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Enterprise Greece

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη την εκδήλωση εδώ.

Ακολουθεί καταγραφή από τα κύρια σημεία των τοποθετήσεων

Για τη συμβολή του ΕΚΟΜΕ στην άνθιση της εγχώριας οπτικοακουστικής παραγωγής:

Πάνος Κουάνης

Στόχος μας ήταν να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα και τους εργαζόμενους στον ο/α κλάδο δημιουργώντας κάτι που δεν υπήρχε έως τώρα ποτέ: τις προϋποθέσεις απασχόλησης όχι εποχιακά αλλά κατά τη διάρκεια όλου του έτους, 52 εβδομάδες το χρόνο. Στόχος μας ήταν να εντάξουμε τόσο τους επιχειρηματίες και παραγωγούς περιεχομένου όσο και τους εργαζόμενους που δραστηριοποιούνται στην ο/α βιομηχανία στην Ελλάδα σε μια νέα μορφή λειτουργίας με έντονη εξωστρέφεια και ανταγωνισμό στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε, πέρα από την Αττική και την Αθήνα, κέντρα παραγωγής σε όλη την Ελλάδα, προωθώντας μια ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη.

Τα χρηματοδοτικά κίνητρα και ιδιαίτερα το γνωστό σε εμάς cash rebate ξεκίνησαν τον Απρίλιο 2018. Η επιτυχής διαχείριση της κρίσης της πανδημίας και οι βελτιώσεις των νόμων κατά την περίοδο 2019-22 απέδωσαν καρπούς και η χώρα εκτοξεύτηκε σε έναν από τους top προορισμούς για γυρίσματα όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά κυρίως παγκοσμίως. Οι μεγάλες εταιρείες με τις υψηλού κόστους παραγωγές πλέον επιλέγουν συστηματικά την χώρα μας για γυρίσματα: Universal, Disney, Amazon, Paramount, Warner, Netflix, Apple TV, Millenium Media, δεν διστάζουν πλέον να φέρουν τις ταινίες και τις σειρές τους για γυρίσματα στη χώρα μας.

Η εισροή αυτών των ξένων κεφαλαίων έχει τεράστιο θετικό αντίκτυπο όχι μόνο στον εγχώριο ο/α κλάδο (εταιρίες παραγωγής, Έλληνες εργαζόμενοι στα συνεργεία, ηθοποιοί) αλλά και άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (τουρισμός, διαμονή, εστίαση, μεταφορές, τραπεζικές, ασφαλιστικές υπηρεσίες). Ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος και ειδικότερα οι ευρωπαϊκές συμπαραγωγές έχουν ευεργετηθεί μέσα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία μας.

Η ελληνική παραγωγή ειδικά κινηματογραφική και τηλεοπτική έχει εκτοξευθεί. Τα στατιστικά στοιχεία μιλάνε από μόνα τους. Έως σήμερα έχουν υπαχθεί στα χρηματοδοτικά κίνητρα του ΕΚΟΜΕ 273 έργα (ταινίες, σειρές, animation, videogames, post-production). Από αυτά, 158 είναι ελληνικά και 115 είναι ξένες παραγωγές προέλευση από όλο τον κόσμο κυριολεκτικά. Η συνολική επένδυση στη χώρα πλησιάζει τα 500 εκατ. ευρώ και σύμφωνα με τα στοιχεία των εταιρειών παραγωγής έχουν δημιουργήσει κοντά στις 70.000 θέσεις εργασίας. Γυρίσματα σε όλη τη χώρα κυριολεκτικά, σε πάνω από 200 τοποθεσίες, δεν υπάρχει σημείο της χώρας που να μην έχει προβληθεί μέσα από τις ταινίες που γυρίστηκαν. Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται πλέον είναι πώς πορευόμαστε από εδώ και πέρα.

Ερώτηση 1: Για την εμπειρία (θετική ή αρνητική) των εκπροσώπων της αγοράς από την πρώτη προσπάθεια της Πολιτείας να θεσμοθετήσει χρηματοδοτικά εργαλεία στην ο/α παραγωγή μέσω του ΕΚΟΜΕ.

Κοινή παραδοχή των ομιλητών είναι ότι η απόφαση της Πολιτείας να ενισχύσει την οπτικοακουστική βιομηχανία στην Ελλάδα, με την δημιουργία του ΕΚΟΜΕ και τη θέσπιση κινήτρων, λειτούργησε καταλυτικά. Όλοι αναφέρθηκαν στην ανάγκη σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα ενώ έμφαση δόθηκε και στη σημασία μείωσης των γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Γιάννης Καλαφάτης

Οι εμπειρίες στην Θεσσαλονίκη ήταν θετικότατες, η στήριξη του κόσμου ήταν περισσότερη από όσο περιμέναμε. Συμφωνώ ως προς τις προκλήσεις μέχρι να φτάσει το επίπεδο σε τέτοιο σημείο ώστε απρόσκοπτα όλο το διαδικαστικό κομμάτι να εξελίσσεται. Εκτιμώ ότι έχει επιτευχθεί το μεγαλύτερο κομμάτι. Υπήρχαν δυσκολίες στο συντονισμό ένθεν και ένθεν, δημιουργηθήκαν ειδικότητες για να ανταπεξέλθουν στις νέες προκλήσεις. Έχουμε θέματα να λύσουν οι κρατικοί φορείς, το νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να προσαρμοστεί στις ανάγκες των υψηλών παραγωγών που έχουν τελείως διαφορετικές απαιτήσεις από ό,τι είχαμε συνηθίσει στην Ελλάδα αλλά είμαι πολύ αισιόδοξος για το μέλλον και νομίζω ότι βαδίζουμε στο σωστό δρόμο.

Στρατής Λιαρέλλης

Πράγματι στην αρχή είχαμε σοβαρά προβλήματα, στη συνέχεια λύθηκαν. Η τελευταία παρέμβαση με την αλλαγή του τρόπου έγκρισης μέσω ορκωτών λογιστών είναι καταλυτική. Βλέποντας την μεγάλη εικόνα και έχοντας την εμπειρία 27 παραγωγών που έχουν ενταχθεί- που σε διάστημα 3,5 ετών είναι σχεδόν 9 παραγωγές το χρόνο- και την φετινή χρονιά των σχεδόν 40 ελληνικών παραγωγών, υπήρχε περίοδος που οι παραγωγές ήταν 12, ένα τεράστιο νούμερο, θα έλεγα ότι ο απολογισμός είναι υπερθετικός. Πρώτον, για να αποδίδουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, αποδεικνύεται ότι μια ορθή πρωτοβουλία-όταν αλλάζουν οι κυβερνήσεις και δεν πυροβολείται αλλά αξιολογείται συμπληρώνεται και γίνεται καλύτερη-πάντοτε αποδίδει. Η πρωτοβουλία ανελήφθη από την προηγούμενη κυβέρνηση, οι νομοθετικές παρεμβάσεις σε δύο επίπεδα από την σημερινή κυβέρνηση συνετέλεσαν οβιδιακές μεταβολές, έχει ενισχύσει καταλυτικά την οπτικοακουστική βιομηχανία στην Ελλάδα.

Joseph Samaan

Ήταν καιρός να φέρουμε κοντά τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα ώστε μαζί να δώσουμε ώθηση στην ο/α βιομηχανία. Οπωσδήποτε η απόφαση να δημιουργηθεί το ΕΚΟΜΕ ήταν σημείο-καμπή στην ιστορία της ο/α βιομηχανίας στην Ελλάδα. Χωρίς το ΕΚΟΜΕ δεν θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ότι έχουμε τώρα αναπτύξει. Κάναμε σημαντικά βήματα μπροστά, υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν ωστόσο πιστεύω ότι η Ελλάδα, η χώρα μας, εάν ενώσουμε δυνάμεις δημόσιος και ιδιωτικός τομέας να γίνουμε το Hollywood της Ευρώπης. Πριν 3 χρόνια, με ταπεινότητα το λέω, θέσαμε αυτό το σλόγκαν στις Κάννες και όλοι μας κορόιδευαν λέγοντας ότι η Ελλάδα δεν έχει προϊστορία στον τομέα. Ωστόσο, με αυτό που συνέβη με το ΕΚΟΜΕ και το cash rebate που είναι από τα καλύτερα στον κόσμο, εκεί οδεύουμε. Εμείς παράγουμε τουλάχιστον 3 σειρές το χρόνο, ταινίες, όπως η Ευτυχία και η Σμύρνη μου Αγαπημένη και στοχεύουμε να κάνουμε ακόμη περισσότερα.

Ανδρέας Τσιλιφώνης

Μετά από πάρα πολλά χρόνια lobbying οι ενώσεις παραγωγών (PACT, ΣΑΠΟΕ, ΕΣΠΕΚ) καταφέραμε να φέρουμε και να υποστηρίξουμε το νόμο παροχής κινήτρων για την παραγωγή οπτικοακουστικών έργων στη Βουλή το 2017. Ο νόμος βελτιώθηκε το 2018, έγινε καλύτερος το 2019 και με την τελευταία παρέμβαση που έκανε ο κ. Πιερρακάκης πιστεύω πως -πιθανόν- να είναι ο καλύτερος νόμος στον κόσμο. Επίσης, -όπως ειπώθηκε ήδη- οι άνθρωποι του ΕΚΟΜΕ στην αρχή δεν τον ήξεραν, όπως ούτε κι εμείς άλλωστε. Άκουγαν όμως, δεν υπήρχαν στεγανά, και ήμασταν όλοι έτοιμοι να δουλέψουμε και να συνεργαστούμε.

Αποτέλεσμα: Δεκάδες παραγωγές ετησίως, αρνητική ανεργία και ειδικά για μεγάλες παραγωγές που απαιτούν δυνατά βιογραφικά, τεράστια έλλειψη εξειδικευμένων συνεργατών. Ένα άλλο θετικό αποτέλεσμα, είναι οι άμεσες πληρωμές του τεχνικού προσωπικού. Πριν από αυτό το νόμο, οι τεχνικοί πληρώνονταν σε 6, 8, 10 μήνες. Σήμερα, λόγω του συστήματος cash rebate θα πληρωθούν το αργότερο σε 20 μέρες. Ας μην ξεχνάμε, ότι αυτός ο νόμος στοχεύει κυρίως στην δημιουργία θέσεων εργασίας, άρα ο βασικός στόχος επετεύχθη.

Γιάννης Καραγιάννης

Το ΕΚΟΜΕ και το cash rebate έχουν κάνει τομή στην ελληνική μυθοπλασία και τον οπτικοακουστικό χώρο. Το 2019-20 υπήρχαν 8 σειρές, μετά έγιναν 20 και σήμερα 42. Όλο αυτό το πέτυχε η αγορά επειδή υπήρχε το ΕΚΟΜΕ και το cash rebate. Από το 2019 μέχρι σήμερα, η εταιρεία μου έχει κάνει αίτηση για 12 έργα στο cash rebate. Από την πρώτη στιγμή είχαμε πρόβλημα με την γραφειοκρατία και με τη διαδικασία. Δεν είναι εύκολο ένα καινούριο σύστημα στην Ελλάδα να κυλήσει εύκολα και γρήγορα, ειδικά ένα σύστημα που είναι πρωτοφανές. Πάντα συζητούσανε για το πόσο σημαντικό ήταν να βοηθήσει την ο/α παραγωγή το κράτος και ένα σύστημα σαν αυτό. Θυμάμαι πρώτη φορά το εφάρμοσε η Ιρλανδία το 1997. Δυσκολευόμασταν με τη γραφειοκρατία στην αρχή, μας βοήθησαν πολύ όλοι στον ΕΚΟΜΕ, αλλάξαμε τη λογιστική μας εικόνα με βάση αυτό που μας ζήτησε το ΕΚΟΜΕ, χρειάστηκαν άτομα να εκπαιδευτούν και το πετύχαμε. Ο χρόνος που θα μας έρθουν τα χρήματα είναι λίγο αργός αλλά ευτυχώς με τη νέα ΚΥΑ ελευθερώθηκε το σύστημα και τρέχει όπως έπρεπε να τρέχει από την αρχή.

Στέλιος Κοτιώνης

Ήμασταν από τις πρώτες παραγωγές που εγκρίθηκαν από το ΕΚΟΜΕ οπότε υπήρχε συνεργασία -διορθώναμε και δημιουργούσαμε το σύστημα εκατέρωθεν. Προφανώς, είναι επιτακτική ανάγκη να απλοποιηθούν τα συστήματα και να αυτοματοποιηθεί η διαδικασία, υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις και στην έγκριση των project- όχι μόνο τις πληρωμές. Υπήρχε τεράστιο θέμα με τον έλεγχο των παραστατικών, τώρα με το χαρτί του ορκωτού λογιστή προχωρά η διαδικασία, κάτι που είναι πολύ θετικό. Επίσης, είναι επιτακτική ανάγκη να βοηθήσουν περισσότερο τα Film Offices- όχι τόσο στη Θεσσαλονίκη αλλά σε άλλες περιφέρειες. Δεν υπάρχει το προσωπικό να στηρίξει αυτό που κάνουμε.

Μπέτυ Αλεξανδροπούλου

Με ιδιαίτερη χαρά, βλέπουμε ότι η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλουμε μαζί με το ΕΚΟΜΕ, έχει αποδώσει. Οι δύο στρατηγικοί στόχοι της Enterprise Greece είναι η προσέλκυση των επενδύσεων και η προώθηση των ελληνικών εξαγωγών. Ο τομέας της οπτικοακουστικής βιομηχανίας αποτελεί έναν κλάδο που ενδιαφέρει το ελληνικό και ξένο επενδυτικό κοινό (είναι επιτυχία που επενδύουν οι ελληνικές επιχειρήσεις) ενώ η προώθηση οπτικοακουστικών έργων υπάγεται στο πλαίσιο της προώθησης των ελληνικών εξαγωγών. Ως κρατικός φορέας, συνδράμουμε στην εξωστρέφεια του κλάδου, παρέχοντας τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους φορείς και εταιρείες να βρεθούν στο εξωτερικό και να αναδείξουν τις εγχώριες παραγωγές, που είναι πολλές τη φετινή χρονιά και πιστεύουμε θα γίνουν περισσότερες στο μέλλον.

Ερώτηση 2: Για την έλλειψη εγχώριου έμπειρου/κατηρτισμένου/εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που έχει ενταθεί λόγω αυξημένης παραγωγικής δραστηριότητας και για τα περιορισμένα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης/κατάρτισης στον κλάδο.

Οι ομιλητές αναφέρθηκαν εμφατικά στην ανάγκη εκπαίδευσης και εξειδίκευσης δυναμικού σε πραγματικές συνθήκες εργασίας, καλώντας την Πολιτεία να συνδράμει και να διευκολύνει είτε με πόρους από το ταμείο Ανάκαμψης είτε συνδέοντας την εκπαίδευση με επιδοτούμενα internships.

Ανδρέας Τσιλιφώνης

Θεωρώ πως η ευθύνη έλλειψης προσωπικού βαρύνει καταρχάς εμάς τους παραγωγούς. Ο στενός πυρήνας που προσπαθήσαμε να ψηφιστεί και να λειτουργήσει αυτός ο νόμος, ήμασταν σίγουροι και περιμέναμε την επιτυχία του. Δυστυχώς, όμως δεν πείσαμε τους συνάδελφους μας και οι περισσότεροι από τους παραγωγούς δεν προετοιμάστηκαν. Είχαμε βέβαια το ελαφρυντικό ότι έφυγαν εκατοντάδες συντελεστές από την παραγωγή λόγω της κρίσης, διότι πρακτικά το 2017 ο κλάδος ήταν ήδη αποδεκατισμένος. Ωστόσο, mea culpa, οι παραγωγοί δεν το χειριστήκαμε σωστά. Τώρα προσπαθούμε να το διορθώσουμε με διάφορες ενέργειες. Π.χ. Εδώ και 3,5 χρόνια έχουμε καταθέσει σε συνεργασία με το ΕΚΟΜΕ ένα πρόγραμμα σπουδών παραγωγής, το οποίο παρουσιάστηκε στο υπουργείο Παιδείας για να εφαρμοστεί στα τεχνικά επαγγελματικά Λύκεια. Δυστυχώς όμως δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη, αλλά είναι απαραίτητο να ενταχθεί στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση σχολεία. Παράλληλα, σαν PACT οργανώσαμε τις ProdACTION Days, στις οποίες είχαμε 340 υποψήφιους για τεχνικές ειδικότητες. Έγιναν σεμινάρια και προσωπικά interviews με τους συμμετέχοντες και ήδη έχει φτιαχτεί μια πρώτη «δεξαμενή» νέων παιδιών που θέλουν να μπουν στην παραγωγή. Ακόμα, με την αρωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και του Athens Film Office ξεκινάμε 10ημερα workshops για εκπαίδευση σε τεχνικές ειδικότητες όπως Grips, Electricians, Assistant Directors, Camera Assistants, Location Managers, κλπ.Η παραγωγή χρειάζεται γνώσεις και ειδίκευση. Γι’αυτό ζητάμε τη βοήθεια όλων των σχετικών δημοσίων φορέων, των ιδιωτικών οργανισμών αλλά και των εταιριών παραγωγής να μας βοηθήσουν, διότι δεν πρόκειται για θεωρητική εκπαίδευση αλλά hands-on tools. Πιστεύουμε ότι αν κάνουμε τα cinema workshops θεσμό, θα καταφέρουμε να εντάξουμε νέους τεχνικούς στην παραγωγή οπτικοακουστικών έργων.

Γιάννης Καραγιάννης

Η μεγάλη κρίση από το 2011 έως το 2015 οδήγησε αρκετούς να διακόψουν τη σχέση με τον κλάδο και να στραφούν σε άλλη καριέρα. Για να έχεις έναν τεχνικό και να τον εκπαιδεύσεις, πρέπει να δίνεις καθημερινή απασχόληση άρα να υπάρχουν δουλειές. Επομένως δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος δηλαδή δεν μπορεί να υπάρχει ετοιμοπόλεμο προσωπικό αν δεν έχει αναπτυχθεί ήδη η βιομηχανία. Είναι ένα πρόβλημα που προσπαθούμε να λύσουμε. Το εργασιακό πλαίσιο που ήδη υπάρχει και οι περίπλοκες διαδικασίες μας δημιουργούν ένα μεγάλο πρόβλημα. Έχουμε λοιπόν πολλά νέα άτομα που θέλουν να ασχοληθούν με την τηλεόραση αλλά θεωρούν ότι η ενασχόλησή τους θα είναι περιστασιακή λόγω της ανασφάλειας του κλάδου. Δεν υπάρχει επαγγελματική συνείδηση ούτε έχουν αγαπήσει το κλάδο, εμείς πρέπει να τους τον δείξουμε, να τον αγαπήσουν προκειμένου να προσφέρουν.

Joseph Samaan

Η βελτίωση των ικανοτήτων είναι η επόμενη πρόκληση για όλους μας. Είναι ένα ζήτημα που αντιμετωπίζουμε ως εταιρείες παραγωγής αλλά και για τις ξένες εταιρείες που έρχονται στην Ελλάδα και αναζητούν υψηλού επιπέδου, καταρτισμένους επαγγελματίες. Οι ξένες εταιρείες απορροφούν την πλειοψηφία του καταρτισμένου προσωπικού επομένως η πρόκληση που πρέπει να απαντηθεί στο εξής είναι το πώς θα δημιουργήσουμε workshops, πώς θα βελτιώσουμε τα προσόντα των επαγγελματιών και πώς θα φέρουμε ανθρώπους στις παραγωγές που θα πληρώνονται.

Γιάννης Καλαφάτης

Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι μονόδρομος. Οι πολλαπλάσιες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί και η αφαίμαξη των ταλαντούχων Ελλήνων που έφυγαν στο εξωτερικό, η προσπάθεια να επαναφέρουμε μερικούς και η συνεχιζόμενη χρηματοδότηση ταινιών (με τη βελτίωση των προϋπολογισμών τους) είναι σημαντικό κριτήριο. Με την εμπειρία που έχω στην Ελλάδα, εκτιμώ ότι οι ταλαντούχοι Έλληνες δεν είναι αρκετοί στον αριθμό τους ούτε έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση για τις υπερπαραγωγές του Hollywood. Σίγουρα οι προσπάθειες είναι σε σωστή κατεύθυνση αλλά έχω πιο συγκεκριμένη άποψη για το πώς έπρεπε να γίνει. Με χαρά διαπίστωσα τα workshops στο Αριστοτέλειο και σε όλη την Ελλάδα αλλά η πραγματική εκπαίδευση είναι πάνω στην δουλειά.

Στρατής Λιαρέλλης

Η σχολή του ΑΝΤ1 ξεκίνησε για να γίνουν όλοι παρουσιαστές-δημοσιογράφοι. Τα τελευταία 4 χρόνια δεν βρίσκεις μοντέρ ή βοηθό παραγωγής. Ακούω ότι γίνονται προσπάθειες αλλά εγώ δεν το γνωρίζω. Επομένως χρειάζεται μεταξύ μας συνεργασία. Χρειάζεται να απαιτήσουμε ένα τμήμα από τα 3,5 δις επιμόρφωσης του ταμείου Ανάκαμψης να δοθεί για επιμόρφωση. Στο πρόγραμμα Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που εξήγγειλε το υπουργείο Παιδείας, θα μπορούσε κι αυτό να τεθεί επί τάπητος.

Μπέτυ Αλεξανδροπούλου

Όντως υπάρχει μεγάλη συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα, έχουν ακουστεί πολλές και καλές ιδέες. Λόγω του policy advocacy ρόλου που έχουμε ως Enterprise Greece και λαμβάνοντας υπόψη το σκοπό και τις προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης, έχουμε καταγράψει και προβλέψει ένα γενναίο κονδύλι για εκπαίδευση και επιμόρφωση. Σε συνεργασία με το ΕΚΟΜΕ, θέλουμε να αξιοποιήσουμε τα κονδύλια για να στηρίξουμε προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κλαδικής κατάρτισης, να δώσουμε άμεσες λύσεις αντιμετώπισης της ανάγκης, αλλά και να σκεφτούμε έξυπνους τρόπους για να αξιοποιήσουμε και το στελεχιακό δυναμικό που έχουμε στο εξωτερικό. Το brain regain που επιχειρούμε, η συνεργασία και η αξιοποίηση κονδυλίων, πιστεύουμε ότι θα συνεισφέρουν στην επίλυση των προβλημάτων που ακούσαμε.

Στέλιος Κοτιώνης

Δεν πρέπει να λέμε ότι μας λείπουν τεχνικοί, αλλά εργαζόμενοι και νέοι συντελεστές που θα εκπαιδευτούν με τέτοιο τρόπο ώστε να αγαπήσουν αυτή τη δουλειά. Και φυσικά να είναι μέρος και της δημιουργίας. Πρέπει όλοι μαζί, ιδιωτικός φορέας και κρατικοί φορείς να συζητήσουμε τις πραγματικές ανάγκες του κλάδου μας και να φτιαχτεί μία εντός πολλών εισαγωγικών Ακαδημία Κινηματογράφου – και να υπάρχει σύνδεση της εκπαίδευσης με επιδοτούμενα internships, γιατί δεν έχουν οι μικρές εταιρίες την οικονομική δυνατότητα να εκπαιδεύουν νέο κόσμο.

Ερώτηση 3: Για την ανάγκη σε πλατό και το επόμενο βήμα της Πολιτείας να εντάξει τη δημιουργία κινηματoγραφικών στούντιο στις Στρατηγικές Επενδύσεις και στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο. Yπάρχει πράγματι μακροχρόνια δυναμική σε αυτόν τον τομέα;

Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην ανάγκη δημιουργίας μόνιμων υποδομών- σε συνδυασμό με την εκπαίδευση επαγγελματιών- για την περαιτέρω ενδυνάμωση και ανάπτυξη του κλάδου, τονίζοντας ότι το όφελος για την Ελλάδα θα είναι πολλαπλάσιο εάν αναδειχθεί σε χώρο δημιουργίας διεθνών παραγωγών.

Στρατής Λιαρέλλης

Έχουμε ανακοινώσει ότι σύντομα αρχίζει η κατασκευή στούντιο διεθνών προδιαγραφών, γιατί πρώτον είναι γνωστό ότι έχει γίνει μία επένδυση στον όμιλο ΑΝΤ1 εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από ένα αραβικό τηλεοπτικό και κινηματογραφικό οργανισμό. Δεύτερον, είναι γνωστό ότι ο ΑΝΤ1 έχει επενδύσει σε 22 χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης άρα υπάρχουν σοβαρές ανάγκες για παραγωγή και για μας αλλά και για επένδυση. Ετέθη ένα ζήτημα στο νέο αναπτυξιακό νόμο. Είναι κάτι που συζητούμε εδώ και 7-8 χρόνια αλλά δεν έχει γίνει η σχετική πρόσκληση. Είπε ο Γιάννης Καραγιάννης για το ΕΚΟΜΕ για πόσο καιρό θα το έχουμε. Η απάντηση σε αυτό είναι για πόσο καιρό θα γεννά αυτή η βιομηχανία και πόσα θα γεννά ώστε να γίνεται επανεπένδυση και όχι απλά επιδότηση. Εάν αυτό πολλαπλασιάζεται, γεννά θέσεις εργασίας, δημιουργεί έσοδα στο κράτος, τότε θα μας δίνει περισσότερα. Το κόστος της επένδυσης για υποδομές σε σχέση με τα προσδοκώμενα, εάν γίνουμε χώρος διεθνών παραγωγών, είναι πολλαπλάσιο, το όφελος είναι πολλαπλάσιο. Τώρα είναι η ευκαιρία, επειδή υπάρχει και δυνατότητα λόγω του ενδιαφέροντος επενδυτών.

Γιάννης Καραγιάννης

Στην Κάπα Studios έχουμε δύο συγκροτήματα, που δημιουργήθηκαν το 2017, μια κακή χρονιά, όπως έλεγαν όλοι στην αγορά. Προχώρησα όμως στην επένδυση για να έρθουν οι ξένες παραγωγές. Τα στούντιο είναι μια κοστοβόρα και χρονοβόρα επένδυση. Όταν λέμε στούντιο, εννοούμε πιστοποιημένα στούντιο. Δεν γίνεται κάποιος ξένος να έρθει εδώ και να πάει σε μία αποθήκη ή σε ένα προθερμαντήριο ενός γηπέδου. Ποιος θα τον προστατέψει; Μην ξεχνάμε ότι τώρα τα στούντιο με την ενεργειακή κρίση και με την αύξηση του ρεύματος και της ενέργειας γίνονται πιο δύσκολα όσον αφορά τα έξοδά τους. Βασική μορφή ενέργειας του στούντιο είναι το ρεύμα και οι ξένοι τρελάθηκαν όταν ήρθαν εδώ και είδαν ότι η ποιότητα του ρεύματος δεν είναι καλή. Μας ζήτησαν ειδικό χαρτί ότι δεν φταίει το στούντιο αλλά φταίει η δημόσια υπηρεσία. Να προσφέρουμε καλύτερη ποιότητα service και πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας όλοι μαζί. Το studio -από την εμπειρία που έχω- οι ξένες παραγωγές δεν το χρησιμοποιούν πάνω από ένα μήνα. Για να το αποσβέσεις πρέπει να έχεις γυρίσματα κάθε μέρα. Οι ξένοι έρχονται εδώ κυρίως για τα φυσικά locations.

Στέλιος Κοτιώνης

Σχετικά με τα στούντιο, υπάρχει ανάγκη από τις ξένες εταιρίες να φέρουν τα έργα τους -κυρίως λόγω του 40% του cash rebate -, οι οποίες δεν έχουν ανάγκη από φυσικό κάλλος αλλά από στούντιο. Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται οπωσδήποτε να βγει ο αναπτυξιακός νόμος για να μπορέσει πραγματικά να επιδοτηθεί αυτό το πράγμα και έτσι θα έρθουν πολύ περισσότερα χρήματα ως επιστροφή στο ελληνικό κράτος από αυτά που φανταζόμαστε.

Joseph Samaan

Εμείς πρόσφατα εκπονήσαμε ένα επιχειρηματικό σχέδιο σε συνεργασία με μία από τις μεγαλύτερες συμβουλευτικές εταιρίες της χώρας με βασικό ερώτημα τη δημιουργία studios στην Ελλάδα. Είναι επικερδής επένδυση; Είναι εφικτή; Η απάντηση ήταν θετική ακριβώς λόγω της προοπτικής της ο/α βιομηχανίας στην Ελλάδα. Στη χώρα δεν διαθέτουμε βαριά βιομηχανία. Είμαστε μια χώρα παροχής υπηρεσιών. Παγκοσμίως, η ο/α βιομηχανία ανέρχεται σε περίπου 150 δις δολάρια σε ό,τι αφορά την επένδυση περιεχομένου. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα απορροφούμε το 0,1% δηλαδή περίπου 150 εκατομμύρια. Εάν ανεβάσουμε το ποσοστό αυτό στο 1%, θα γίνει σοβαρή βιομηχανία. Εάν όλοι συνεργαστούμε, είναι εφικτό. Ο Αναπτυξιακός Νόμος μπορεί να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Στην Αττική, δεν υπάρχει γη 100 στρεμμάτων που να είναι διαθέσιμη. Θέλω να μετατρέψω την περιοχή από αγροτική σε βιομηχανική ή εμπορική. Χρειάζεται περίπου 20 μήνες για να γίνει και άλλα 2 χρόνια για την δημιουργία studio, άρα πρέπει να δούμε πώς θα προσεγγίσουμε τέτοια θέματα. Υπάρχει προοπτική. Και όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει και ο τρόπος.

Γιάννης Καλαφάτης

Για να γίνουν επενδύσεις δεκάδων εκατοντάδων εκατομμυρίων πρέπει να γνωρίζουν οι επιχειρηματίες πού στηρίζονται, ποιο είναι το νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θέλει να αναπροσαρμογές για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες αυτών των προκλήσεων. Η ομάδα μου είναι έτοιμη να καταθέσει φάκελο δημιουργίας στούντιο αυτό το μήνα στο υπουργείο του κ. Γεωργιάδη στην περιοχή της Θέρμης, έξω από τη Θεσσαλονίκη. Εκτιμούμε ότι πρέπει να υπάρχει κομμάτι που να αντιπροσωπεύει όλη αυτή την προσπάθεια και στην Αθήνα και συγκεκριμένα με τη δημιουργία στούντιο σε ιδιόκτητο κτίριο στην περιοχή του Ελληνικού στην Αθήνα. Το σύνολο της επένδυσης εκτιμάται γύρω στα 50 εκατομμύρια. Ακόμα δεν έχουμε καταλήξει πόσοι πόροι θα το χρηματοδοτήσουν. Συζητάμε με τράπεζες και με κυβερνητικούς παράγοντες να δούμε τι προγράμματα υπάρχουν. Θεωρώ ότι η δημιουργία των υποδομών είναι προϋπόθεση για να έρθουν οι ταινίες. Αν έρθουν τώρα αυτή τη στιγμή 15 ταινίες και θέλουνε πλατό πού θα μπουν; Δεν έχουν όλες ανάγκη από φυσικά locations. Η δημιουργία σύγχρονων στούντιο είναι προϋπόθεση…. Η καταληκτική θέση μου είναι ότι η δημιουργία των στούντιο είναι απαραίτητη προϋπόθεση μαζί με τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού, την εκπαίδευση, καθώς και τη σταθερότητα και αναπροσαρμογή του νομοθετικού πλαισίου κι έχουμε αγαστή συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού, είμαι πολύ αισιόδοξος και βλέπω ότι μπορούμε να κάνουμε την Ελλάδα διεθνές κέντρο ο/α παραγωγών.

Ανδρέας Τσιλιφώνης

Εμείς στην CENTRAL ξεκινήσαμε πρόσφατα να κάνουμε long form. Μέχρι το 2019 κάναμε κυρίως ελληνικά και ξένα διαφημιστικά. Αυτό άλλαξε και πλέον υποστηρίζουμε κάθε χρόνο αρκετά seasons από διεθνή TV shows και μία-δύο ταινίες μυθοπλασίας. Αυτό που έχει διαφοροποιηθεί όμως δραματικά είναι τα budget των παραγωγών. Όταν ξεκινήσαμε, μιλάγαμε για projects των 500 χιλ., του 1εκ., του 1,5 εκ. ευρώ. Σήμερα τα περισσότερα τα projects ξεκινάνε από τα 10 εκατομμύρια, και φτάνουν τα 20, κάτι το οποίο δεν το είχαμε φανταστεί ότι θα συνέβαινε τόσο σύντομα και για να είμαι ειλικρινής δεν θα είναι εύκολο να διαχειριστούμε. Θα συμφωνήσω λοιπόν με τους συναδέλφους. Η δημιουργία στούντιο, ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού, η εκπαίδευση, η σταθερότητα του νομοθετικού πλαισίου καθώς και αγαστή συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να κάνουμε την Ελλάδα διεθνές κέντρο ο/α παραγωγών.

Μπέτυ Αλεξανδροπούλου

Τον τελευταίο καιρό, βλέπουμε ότι υπάρχει μια μεγάλη δυναμική στον χώρο για την ανάπτυξη υποδομών στούντιο στην Ελλάδα και βλέπουμε ότι υπάρχει ανάγκη από εγκαταστάσεις. Η Ελλάδα για παράδειγμα ετοιμάζεται να υποδεχθεί το μεγαλύτερο στούντιο κινουμένων σχεδίων, της εταιρείας Νο.9, μέλος του ομίλου DNEG. Εμείς εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση του να μπορέσουμε να ενημερώσουμε και να υποστηρίξουμε. Ασχολούμαστε με δύο μεγάλα projects αυτή τη στιγμή όπου υπάρχει ενδιαφέρον να γίνουν στην Ελλάδα, αξιοποιώντας και τη διαδικασία fast track που υπάρχει στον οργανισμό μας. Στηρίζουμε τις επενδύσεις και σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, βοηθάμε στην υλοποίηση νέων έργων στη χώρα. Ενδιαφέρον υπάρχει, είμαστε εδώ να βοηθήσουμε και παρά τα τυχόν προβλήματα που μπορεί να υπάρχουν, εμείς πιστεύουμε σε αυτή την προσπάθεια και το business development είναι να το πιστεύεις και να το αναπτύξεις κι εσύ ο ίδιος. Κι εμείς μαζί με το ΕΚΟΜΕ το πιστεύουμε κι είμαστε εδώ να το βοηθήσουμε να προχωρήσει.

Ερώτηση 4: Για την ανάγκη που έχει το ελληνικό περιεχόμενο για διεύρυνση των πωλήσεων σε διεθνείς αγορές και τους τρόπους που η Πολιτεία μπορεί να βοηθήσει.

Οι ομιλητές δίνουν έμφαση στην παραγωγή ποιοτικού περιεχομένου προκειμένου να αγγίξει τις αγορές του εξωτερικού και στήριξη από το κράτος για την προώθηση των ελληνικών παραγωγών εκτός συνόρων.

Joseph Samaan

Για να δημιουργηθεί περιεχόμενο χρειάζεται το εξής τρίπτυχο: ένας δυνατός και αφοσιωμένος παραγωγός, ένα πολύ καλό σενάριο και ένας καλός σκηνοθέτης. Εάν έχουμε καλό σενάριο, τότε έχουμε το 50% της επιτυχίας. Η ανάπτυξη είναι το κλειδί για το επιτυχημένο περιεχόμενο και την διανομή του εκτός συνόρων. Δεν είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ο/α βιομηχανία που θα παραμένει μόνιμα στην Ελλάδα. Είμαστε μια μικρή χώρα, έχουμε περιορισμένες δυνατότητες. Στον τομέα του real estate λένε ότι τρία είναι τα βασικά : η τοποθεσία , η τοποθεσία και η τοποθεσία. Στη δική μας βιομηχανία επίσης τρία είναι σημαντικά: εξαγωγές, εξαγωγές, εξαγωγές. Για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί αυτή η βιομηχανία, πρέπει να παράγουμε προϊόντα ποιότητα και περιεχόμενο που θα ταξιδέψει εκτός Ελλάδας.

Στέλιος Κοτιώνης

Από το 2018, ξεκινήσαμε να δουλεύουμε με ένα μοντέλο πιο ευρωπαϊκό, όπου εμείς είμαστε παραγωγοί και ο broadcaster είναι συμπαραγωγός ή κάνει licensing την προβολή. Οπότε όλο το ρίσκο το έχουμε εμείς, αλλά χρειάζεται ρίσκο και τόλμη για να πάμε μπροστά, οπότε ο σταθμός βάζει ένα περίπου 30%, το ΕΚΟΜΕ βάζει το υπόλοιπο 30 και μένει να βρούμε το υπόλοιπο 40% για να γίνει η παραγωγή. Με αυτό τον τρόπο πάμε είτε σε πλατφόρμες είτε σε sales agent είτε σε παραγωγούς και εξασφαλίζουμε συμπαραγωγές. Οπότε το project αυτόματα μεγαλώνει πολύ και μπορούμε να απευθυνθούμε στο Europe Media αν έχουμε παραγωγούς και broadcasters από το εξωτερικό, όπου εκεί μετράει πάρα πολύ συμμετοχή. … Πλέον αλλάζει το τοπίο, σκηνοθέτες και κινηματογραφικοί δημιουργοί έρχονται και προς την τηλεόραση και είναι πιο πολύ κινηματογραφικές σειρές, οπότε εκτός από το ΕΚΟΜΕ θα έπρεπε η προσπάθεια να ενισχυθεί και από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει κάλλιστα να μπουν και σε προγράμματα όπως είναι το Eurimage ή το Media.

Στρατής Λιαρέλλης

Ο ΑΝΤ1 έχει πουλήσει 8.500 ώρες μυθοπλασίας. Είναι κάτι το οποίο ξεκινήσαμε το 2012. Πρώτον, το θέμα της ποιότητας των παραγωγών για να πουληθούν στο εξωτερικό είναι εκ των ων ουκ άνευ. Η ποιότητα του παραγόμενου περιεχομένου είναι κάτω από τις προσδοκίες της αγοράς που θέλουμε. …. Δεν μπορούμε να επιχειρούμε μόνοι μας. Χώρες όπως η Βραζιλία, η Κορέα, η Τουρκία είχαν εθνική πολιτική. Εκτός απ’ την ποιότητα, παίζει ρόλο κι η προσέγγιση περιεχομένου. Η κωμωδία δεν μπορεί να πουληθεί στο εξωτερικό, μπορεί όμως η αστυνομική πλοκή καλύτερα απ’ όλα τα είδη. Άρα, πρέπει και εμείς να αναπροσαρμόσουμε πολιτικές και στρατηγικές. Στους τηλεοπτικούς σταθμούς κινούμαστε από 80 έως 87% από τα έσοδα από διαφημίσεις. Στην Αμερική δεν υπάρχει τηλεοπτικός σταθμός που έχει πάνω από 61,8% έσοδα από διαφήμιση. Το υπόλοιπο 38% είναι από αλλού. Είναι ελπιδοφόρο που προσπαθούμε να εκσυγχρονιστούμε αλλά θέλουμε πολύ-πολύ δρόμο.

Ανδρέας Τσιλιφώνης

Μία φράση μόνο. Είναι απαραίτητο να υποστηρίξει η Πολιτεία την ανάπτυξη πρωτότυπου ελληνικού περιεχομένου με διεθνές ενδιαφέρον.

Γιάννης Καραγιάννης

Θα σκεφτούμε locally ή globally; Καθώς μεγαλώναμε και γίνονταν πάρα πολλές σειρές το 2000, 2009-2010, τελικά διαπίστωσα ότι ποτέ με ένα κανάλι δεν είχα συζητήσει για global πωλήσεις, καθώς είμαστε μικρή αγορά και δεν θέλαμε να χάσουμε λεφτά. Όμως τώρα ήρθε η στιγμή. Νομίζω ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με συνέργειες ώστε να μοιραστεί ίσως το κόστος και θέλει και εθνική πολιτική, εθνική βοήθεια και global σκέψη για να ξεκινήσουμε ένα project που θα ενδιαφέρει τον κόσμο στο εξωτερικό. Επίσης, να προσπαθήσουμε να μπουν κεφάλαια και ιδιωτών.

Γιάννης Καλαφάτης

Η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι πρέπει να γίνει διαχωρισμός των ταινιών και τηλεοπτικών σειρών που εκ προοιμίου αποφασίζει ο επιχειρηματίας να πάει έξω. Εκεί πρέπει να αναβαθμιστεί το σενάριο, το budget. Θα μιλήσω από επιχειρηματική σκοπιά, καθώς δεν μπορείς να βγάλεις την ιδέα της κερδοφορίας από την επιχείρηση. Ίσως μπορείς για ένα-δύο χρόνια αλλά όταν είναι μία κατάσταση που διαιωνίζεται, αυτό δημιουργεί μία ανωμαλία. Είναι μονόδρομος να φτιάξουμε και κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές που θα είναι σχεδιασμένες για να παιχτούν στο εξωτερικό.

Ερώτηση 5: Για το μέλλον του κλάδου μας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι ομιλητές εμφανίστηκαν αισιόδοξοι για το μέλλον της ο/α παραγωγής στην Ελλάδα, τονίζοντας την σημασία να υπάρξουν συνέργειες με εγχώριες και ξένες εταιρίες, να δοθεί έμφαση στο περιεχόμενο και να υπάρξει στήριξη από την Πολιτεία στις επενδύσεις.

Joseph Samaan

Στη δική μας επιχείρηση ήδη έχουμε δημιουργήσει τμήμα για AR, VR, extended reality, ολογράμματα. Την περασμένη εβδομάδα η Disney παρουσίασε την πρώτη ταινία μικρού μήκους Augmented Reality . Η επαυξημένη πραγματικότητα λοιπόν είναι εδώ. Όχι μόνο πρέπει να κάνουμε το επόμενο βήμα και να αγκαλιάσουμε αυτή την ανάπτυξη αλλά πρέπει να αλλάξουμε τα πρωτόκολλά μας, να τα μετατρέψουμε σε NFT (μη εμπορεύσιμες ανταλλάξιμες μάρκες) και να διασφαλίσουμε ότι θα φτάσουν στο επόμενο επίπεδο, το metaverse. Επειδή το metaverse είναι πραγματικότητα, θα εξελιχθεί και πρέπει να κάνουμε κι εμείς το ίδιο.

Στέλιος Κοτιώνης

Το μέλλον του κλάδου μας θεωρώ ότι είναι τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία φουλ αναπτυσσόμενο, παρόλο που η Αμερική έχει κορεστεί κάπως. Νομίζω πως το σύστημα και στις πλατφόρμες και στην παραγωγή και κατανάλωση εικόνων, λειτουργεί όπως οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση ή διαφημιζόμενος που όταν κορεστεί μια χώρα, πηγαίνει σε άλλη. Δεν θα πιστεύουμε την ανάπτυξη που θα έρθει τα επόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι μόνο μέσα από τις συνέργειες, όχι μόνο με εταιρίες του εξωτερικού αλλά και με εταιρίες εδώ στην Ελλάδα, θα μπορούσαν να υποστηριχθούν και να υλοποιηθούν project μεγάλου προϋπολογισμού. Μία πρόταση που ήθελα να κάνω είναι να διαφυλαχθεί με κάθε τρόπο το ότι οι ξένες πλατφόρμες που έρχονται εδώ θα δίνουν ένα ποσοστό από τα έσοδά τους, επανεπενδύοντας σε ελληνικό content για να μπορέσει αυτό το πράγμα να έχει και μια συνέχεια.

Γιάννης Καραγιάννης

Τα επόμενα χρόνια θα έχουμε ανάπτυξη και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, γιατί μιλάω με ανθρώπους που θα επενδύσουν χρήματα. …. Στην Ελλάδα, η πολιτική σταθερότητα είναι ένα βασικό στοιχείο, το ΕΚΟΜΕ είναι ένα βασικό στοιχείο, πόσα χρόνια και πόσα χρήματα θα επενδύσει, η πολιτική κατάσταση είναι ένα σοβαρό στοιχείο. Θα λυθούν τα εργασιακά; Χρειάζεται σταθερό περιβάλλον. Εμείς είμαστε ικανοί και λεφτά να βρούμε και μεγάλες δουλειές να κάνουμε και προσοδοφόρες για τα ελληνικό κράτος και να είμαστε όλοι περήφανοι.

Στρατής Λιαρέλλης

Η δουλειά όλων μας είναι να προσφέρουμε περιεχόμενο. Content is the king. Το περιεχόμενο, αν είναι καλό, ο πολίτης μπορεί να το δει από τη γραμμική τηλεόραση ή από άλλα μέσα και πιθανώς να μην μπορούμε να φανταστούμε σε 15 χρόνια ποια θα είναι αυτά τα μέσα. Όσο τα σύνορα διευρύνονται, όσο οι πολιτισμικοί ορίζοντες διευρύνονται περισσότερο, το περιεχόμενο θα παίζει ρόλο. Ως εκ τούτου, η δουλειά μας είναι να παράγουμε το καλύτερο δυνατό περιεχόμενο για τον πολίτη που να συμβαδίζει και με τις ανάγκες του και με τις συνήθειές του. Και όσο εκσυγχρονιζόμαστε, διευρύνουμε και τους δικούς μας ορίζοντες για την παροχή αυτού του περιεχομένου. Το μέσο με το οποίο θα το προσφέρουμε στον πολίτη είναι κάτι το οποίο διαχρονικά και αέναα μπορεί να αλλάζει.

Ανδρέας Τσιλιφώνης

Σε παγκόσμιο επίπεδο θα δούμε πολλές συγχωνεύσεις εταιριών, όπως η περίπτωση Discovery με Disney, άρα θα έχουμε στα επόμενα χρόνια λιγότερους, αλλά πολύ μεγάλους παίχτες. Και αυτό οδηγεί αμέσως σε ένα άλλο θέμα, όπου συζητιέται ήδη και στα Live γεγονότα, όπου φαίνεται να έχουμε global handling of rights. Αυτό θα αλλάξει την εικόνα και των εθνικών καναλιών και θα έχει ως συνέπεια να αρχίσουν να παράγουν τα δικά τους έργα για να μπορούν να σταθούν στην αγορά. Όσον αφορά τις εθνικές παραγωγές σήμερα στη Μεγάλη Βρετανία, στην Γερμανία, στην Γαλλία και σε άλλες χώρες -δίχως να υπάρχει σχετική νομοθεσία, απλώς από επιλογή των καναλιών- το 50% περίπου του fiction προγράμματος να παράγεται από ανεξάρτητους παραγωγούς. Διότι αυτή η διαδικασία εκμεταλλεύεται το καλύτερο δημιουργικό δυναμικό κάθε χώρας και παράγει καλύτερης ποιότητας έργα. Αυτό θα πρέπει να μπει σαν στόχος και στην Ελλάδα, έτσι ώστε να μην γίνεται η παραγωγή σε συντριπτικό ποσοστό μόνο εσωτερικά από τα κανάλια. Μπορεί να μην τους αρέσει αυτό, αλλά αν δουν τη μεγάλη εικόνα, τα κανάλια πιστεύω πως θα καταλάβουν ότι αυτός είναι ο σωστός δρόμος.

Γιάννης Καλαφάτης

Αν κοιτάξουμε 30 χρόνια πίσω, που είναι μόνο μία γενιά, ποιος θα μπορούσε να μαντέψει πού θα βρισκόταν η ψυχαγωγία σήμερα; Κανείς. Αν η ερώτηση είναι σε βάθος χρόνου, σε 15 χρόνια από τώρα, η απάντηση είναι ξανά κανείς. Θα πρότεινα επειδή εκτιμώ -και μακάρι η Ελλάδα να με διαψεύσει – ότι οι εξελίξεις για το πού θα προχωρήσει η ψυχαγωγία θα προωθηθούν κυρίως από έξω, να συνεχιστεί αυτή η εξωστρεφής προσπάθειά των Ελλήνων επιχειρηματιών, να είμαστε μαζί με αυτούς που θα προκαλέσουν και θα δημιουργήσουν τις εξελίξεις, οπότε να είμαστε από τους πρώτους που θα είμαστε κοντά τους και να προσαρμοστούμε στο πώς θα λειτουργεί η ψυχαγωγία στον κόσμο που έρχεται, όπως και έχουμε δεχτεί και προσαρμοστεί στον κόσμο που δεν ξέραμε τριάντα χρόνια πριν.

Μπέτυ Αλεξανδροπούλου

Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο και μιλώντας όχι μόνο για τη δημιουργική βιομηχανία αλλά και για το περιεχόμενο καθώς και για το κομμάτι των νέων τεχνολογιών, η Ελλάδα έχει γυρίσει την κρίση σε ευκαιρία. Ξαφνικά ενδιαφέρονται και εταιρείες τις οποίες δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι όλες μαζί, μέσα σε ένα χρόνο, θα έρχονταν να επενδύσουν στην Ελλάδα, και πράγματι έχουν έρθει. Πρέπει να πιστέψουμε στην εξωστρέφεια, είναι ένα στοίχημα το οποίο έχουμε αρχίσει να κερδίζουμε, δηλαδή γυρίζοντας την κρίση σε ευκαιρία, και είναι μονόδρομος.

Πάνος Κουάνης

Μελετώντας τη διεθνή πρακτική και εμπειρία, αλλά και από αυτό που βλέπουμε και που παίρνουμε από τη σημερινή μας συνάντηση, είναι ότι όπου τα κίνητρα υποστηρίχθηκαν μακροπρόθεσμα και συνδέθηκαν με την ταυτόχρονη ανάπτυξη υποδομών σε μία αγορά στον ο/α κλάδο και συνδέθηκαν ταυτόχρονα και με την έντονη εξωστρέφεια αλλά και με την ισόρροπη ανάπτυξη σε όλη την επικράτεια, τότε είχαμε συνεπακόλουθα εθνικές οικονομίες οι οποίες εκτοξεύτηκαν και οπτικοακουστικούς κλάδους που εκτοξεύθηκαν. Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά. Και η Μεγάλη Βρετανία με τα πάρα πολλά κέντρα, πέρα από το Λονδίνο, το Μάντσεστερ, το Λίβερπουλ, πάρα πολλές πόλεις στη Βόρεια Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουμε Πολιτείες όπως είναι το Μεξικό και η Τζώρτζια. Στην Atlanta μόνο έχουμε πέντε τεράστια συγκροτήματα που δεν υπήρχανε μέχρι πριν από μερικά χρόνια, άρα λοιπόν αυτό που κρατάμε είναι συνέχεια, συνεργασίες, μακροπρόθεσμη πολιτική, υποστήριξη αυτών που υπάρχουν, υποδομές και έντονη εξωστρέφεια. Νομίζω στο κομμάτι της εξωστρέφειας, μία συνεργασία μεταξύ του ΕΚΚ, του Enterprise και του ΕΚΟΜΕ μπορούν μόνο να έχουν αποτέλεσμα και νομίζω ότι πρέπει να δούμε τα επόμενα markets γιατί το «η ισχύς εν τη ενώσει» πρέπει να γίνει το μότο μας. Διότι τα δικά μας budget είναι μικρά, τα παγκόσμια budget όμως είναι μεγάλα, οι συμμετοχές είναι πολύ ακριβές και το αποτέλεσμα δεν μπορεί να έρθει με ένα πολύ μικρό περίπτερο και με πολύ μικρές συμμετοχές σε παγκόσμια markets, θέλει άλλου είδους προσέγγιση.

Δύο είναι τα σημεία στα οποία θα πρέπει να δώσουμε έμφαση εφεξής:
α. Στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας των χρηματοδοτικών εργαλείων που διαχειρίζεται το ΕΚΟΜΕ (cash rebate, tax relief, 1,5%). Ειδικότερα, το cash rebate είναι το μεγάλο καρότο για την έλευση όλων αυτών των παραγωγών στη χώρα μας. Πρέπει, λοιπόν, η πολιτεία να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα την χρηματοδότηση του κινήτρου με τις απαραίτητες πιστώσεις. Η αύξηση τόσο του αριθμού των παραγωγών όσο και των προϋπολογισμών των ταινιών και σειρών που παράγονται στη χώρα μας (διεθνείς και ελληνικές) σημαίνει αύξηση των ποσών που θα επιστρέφονται με τη μορφή του rebate. Η ετήσια χρηματοδότηση πρέπει να είναι εξασφαλισμένη, έτσι ώστε να αισθάνονται οι ξένοι επενδυτές ασφαλείς όταν επιλέγουν τη χώρα μας για να υλοποιήσουν την παραγωγή τους. Το παράδειγμα της Ρουμανίας που σταμάτησε να πληρώνει χωρίς καμία προειδοποίηση είναι πολύ πρόσφατο και ένα πολύ καλό μάθημα για όλους μας.

β. Στη δημιουργία μόνιμων υποδομών, όπως Στούντιο παραγωγής και μετα-παραγωγής/post-production, που να στελεχωθούν από άρτια κατηρτισμένο και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Η ύπαρξη αυτών των 2, υποδομών και εργαζομένων, θα παγιώσει την παρουσία των ξένων εταιριών στη χώρα μας και θα ενισχύσει ταυτόχρονα και την εγχώρια παραγωγή.